hiperaktivite

Can Sıkıntısı

can sıkıntısı dikkatSıkılma ya da can sıkıntısı nedir?

Sıkılma ya da can sıkıntısı Türk Dil Kurumu'nun sözlüğüne göre "yapılacak bir iş olmaması ve hiçbir şeyle oyalanma imkânı bulunmaması sebebiyle duyulan tedirginlik, bunalım"dır. Ancak bu tanım can sıkıtısının psikolojik nedenleri dikkate alındığında önemli oranda eksiktir. Can sıkısının en önemli sebebi aslında dikkati bir konuya yoğunlaştıramamak ya da sürdürememektir. Hemen herkesin yapacağı, yapması gereken o kadar çok şey var ki. Çoğu durumda sıkılmamız yapacak bir şey bulamamaktan değil, bir aktiviteye bağlanamamaktan kaynaklanmaktadır. Can sıkıntısı aslında oldukça vahim sonuçları olan bir şeydir. Bir çok genç için can sıkıntısı sigara, alkol ya da madde kullanmanın önemli bir gerekçesi olarak dile getirilmiştir.

Can sıkıntısı ile depresyon da ilişkili olabilir. Depresyon hastalığının belirtilerinden olan hayattan zevk alamama ve hiç bir şey yapmak istememe sonuç olarak hastanın "can sıkıntısı" olarak ifade ettiği duruma yol açar. Depresyon hastası daha önceleri zevk aldığı bir şeyi yapmaya çalışırken depresyonu nedeniyle aktiviteden zevk alamaz ve "can sıkıntısı" hisseder. Can sıkıntısı konusunda çalışan bazı bilim insanları can sıkıntısını hayatın anlamı ile ilişkilendirmiş ve hayatına anlam katamayan insanların varoluşsal boşluk duygusu yaşadıklarını ve can sıkıntısının ortaya çıktığını ileri sürmüşlerdir.

Çağımızda giderek çeşitlenen ilgi alanları, hobiler ve bunlara ulaşımın kolaylaşmasına rağmen giderek daha yaygın bir şey haline gelmiştir. Yukarıda söylediğim gibi eğer elimizdeki uğraşa dikkatimizi veremezsek canımız sıkılır. Oysa çoğu insan bunun tersini yani "canım sıkılıyor bu yüzden dikkatimi veremiyorum" diye düşünür. Çağımızda hayatta kalmak için çaba harcamak zorunda değiliz. Bu da uğraşların çoğunun hayati öneme sahip olmaması yani dikkati yoğunlaştırmak için yeterli motivasyonun olmaması sonucunu doğuruyor. Belki insanoğlunun dikkat potansiyeli geçmiş zamanlardan bu yana çok değişmedi ama uğraş alanları değişti ve bu nedenle can sıkıntısı günümüzde daha yaygın bir sorun haline geldi.

Can sıkıtısının dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ile ilişkili olduğuna dair elimizde çeşitli kanıtlar mevcuttur. Malkovsky'nin çalışmasında can sıkıntısını değerlendiren bir ölçek kullanılarak yapılan değerlendirmede ölçekten yüksek puan alanların Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olduğu ortaya konmuştur.

Kaynak: Malkovsky, E., et al. "Exploring the Relationship Between Boredom and Sustained Attention." Exp Brain Res 221.1 (2012): 59-67.

Diğer Etiketler

Güncel Duyurular

Duyuru - Haber

Twitter